bookoflists.pl
News

Żyjemy w loteryjnym świecie. Ikony losu w kulturze i biznesie

Edyta Jaworska28 sierpnia 2025
Żyjemy w loteryjnym świecie. Ikony losu w kulturze i biznesie

Zanim przejdziemy do konkretów, warto na wstępie przytoczyć czym jest ów losowość. Jak można przeczytać w encyklopedii, jest to proces, którego wyniku nie da się jednoznacznie przewidzieć. Oczywiście jesteśmy w stanie wziąć pod uwagę kilka rozstrzygnięć.

W statystyce, jak również matematyce mówimy o zmiennej losowej. Jak natomiast do tego nieodzownego aspektu naszej egzystencji odnosi się szeroko pojęta kultura oraz biznes? Tak zwany ślepy los można postrzegać i rozumować dwojako. Otóż z jednej strony mówiąc o przypadku widzimy wszechogarniający chaos, nad którym ludzkość nie jest w stanie w żaden sposób zapanować. Losowość wymyka się spod kontroli, odchodzi od z góry przyjętych schematów i tym samym bywa problematyczna. Każda walka stoczona na polu bitwy, nawet ta najlepiej przygotowana, niosła za sobą pewien pierwiastek losowości, który w kilka chwil był w stanie przechylić szalę na korzyść tej strony, która wcześniej na zwycięstwo nie miała żadnych szans.

Z drugiej strony losowość w szeroko pojętej kulturze, jak również biznesie, to także szansa. I nawet jeśli bierzesz udział w grze typu Eurojackpot, masz szanse 1 do 140 milionów na zgarnięcie głównej nagrody, to jednak postrzegasz to jako możliwość istotnego wzbogacenia się, a tuż po skreśleniu odpowiednich w Twoim mniemaniu liczb oczami wyobraźni zaczynasz dzielić majątek. Tak samo jest w innych aspektach hazardowego rzemiosła, gdzie podejmujesz się gry, by wygrywać, czego dowodem niech będzie fakt, że zainteresowanie takimi miejscami jak legalne polskie kasyno online nie słabnie.

Czy losowość jest czymś do końca odgadnionym naukowo? A może jest to jednak ten mistyczny palec boży, który kieruje zawiłościami naszego losu? Przypadek, fart, losowość – to zjawisko w naszej kulturze nosi wiele imion. Co więcej, jest ono bardzo mocno zakorzenione pod postacią wielu ikonicznych symboli.

Ruletka – studium przypadku

Można z pełną stanowczością uznać, że bez pierwiastka losowości z całą pewnością nie istniałoby coś takiego jak hazard, który jest z nami od tysięcy lat, a w zasadzie to od samego początku istnienia tych cywilizacji, które stały się podwalinami naszego współczesnego bytu. Jak wyglądał wczesny hazard? Poniżej kilka przykładów.

NarzędzieOpisPrzybliżone daty użycia
Kości do grySześciany lub bryły z kości zwierząt lub kamienia, używane do gier losowych.ok. 6000 p.n.e. (najstarsze astragale, Bliski Wschód), a także ok. 3000 p.n.e. (sześciościenne kości, Dolina Indusu)
Kamyki, muszle, nasionaNaturalne, niezmodyfikowane przedmioty służące jako żetony lub do losowania.przed 10 000 p.n.e. (okres paleolitu). Ich użycie jest trudne do dokładnego datowania, ale są znajdowane w wielu starożytnych miejscach.
Gliniane dyskiFormowane z gliny okrągłe przedmioty, używane jako żetony w grach planszowych.ok. 2300 p.n.e. (Chiny). Używane także w starożytnej Mezopotamii.
Karty do gryPoczątkowo drewniane lub papierowe „listki” z symbolami.IX wiek n.e. (Chiny). Dotarły do Europy w XIV wieku.

Oczywiście gry losowe na przestrzeni kolejnych stuleci musiały ewoluować, co było naturalną koleją rzeczy wynikającą z czystej ludzkiej ciekawości i chęci zagospodarowania sobie wolnego czasu rozrywką. Tak więc we Francji doszło do powstania ruletki. Początkowo miało to być urządzenie typu perpetuum mobile, jednak i tutaj istotnie w życiu Blaisea Pascala zagrał rzeczony przypadek!

Skutkiem ubocznym jego eksperymentów było stworzenie w 1655 pierwowzoru ruletki. Ukształtowała się ona w XVIII- wiecznej Francji, a sto lat później została spopularyzowana w Stanach Zjednoczonych. Dziś ruletka jest symbolem popkultury, która jest wszechobecna w filmach, muzyce, książkach, czy sztuce. Co ciekawe, wciąż jest ochoczo wykorzystywana przez operatorów gier, w tym online, o czym dokładnie można przeczytać na eksperckiej stronie Roulette77. Najprostszym sposobem na zabawę bez depozytu pozostaje ruletka gra online za darmo, dostępna w wielu kasynach online.

Kości do gry

„Kości zostały rzucone” – ten zwrot przypisywany Juliuszowi Cezarowi miał uwydatnić fakt przekroczenia Rubikonu 49 lat przed narodzinami Chrystusa. To symbol nieodwracalności podjęcia decyzji i zmierzenia się z jej następstwami. Można przyjąć, że już wtedy kości do gry zyskały status kultowych. Zaiste, tuż po wyrzuceniu kości na stół, jesteśmy zdani wyłącznie na łaskę losu. Ten albo obdarzy nas po stokroć, albo skarci.

Kości jako narzędzie losowości sprawdzało się nie tylko w hazardzie. W starożytności wróżono z nich, zdawano się na nie podczas podejmowania decyzji i to właśnie w taki sposób zyskały stając się symbolem przypadku.

Rzecz jasna kości pojawiają się nie tylko w historycznych zapisach, są wszechobecnie we współczesnej popkulturze. Poniżej przykłady:

  • Cyberpunk 2077 – w grze rzut kośćmi jest wykorzystywany do podejmowania decyzji o charakterze moralnym.
  • Indiana Jones – kości do gry symbolizują losowość i ryzyko.
  • Gwiezdne Wojny – kości należą do Hana Solo i można je zobaczyć na statku Sokół Millennium jako symbol szczęścia i gotowości do ryzyka.

Monety – nie tylko symbolem bogactwa

„Orzeł czy reszka” – któż nie słyszał tej opcji wyboru!? Dwustronna moneta to 50/50 szans na fortunę lub stratę. To granica u styku szczęścia i nieszczęścia. Moneta w tym wydaniu często prezentowana jest w biznesie jako symbol ryzyka, które jednak może prowadzić do bogactwa. W popkulturze chyba najbardziej ikonicznym bohaterem identyfikującym się z monetą, a więc ślepym trafem, był Harvey Dent / Two-Face z komiksowej opowieści o Batmanie. Z całą pewnością pamiętacie też o takiej postaci jak Anton Chigurh z filmu „To nie jest kraj dla starych ludzi”. W jego przypadku moneta była narzędziem do decydowania o życiu i śmierci.

Losowość to chaos będący nieodzownym elementem naszej egzystencji, a jego symbole, a więc ruletka, kości do gry, karty, bądź symboliczny rzut monetą, już dawno wpisał się w annały kultury. Zarówno w życiu codziennym, jak również w biznesie te przedmioty uświadamiają nas, że nie wszystko jesteśmy w stanie przewidzieć i zaplanować, a wiele naszych decyzji może w konfrontacji ze ślepym trafem nie mieć większego znaczenia.

Polecane artykuły

Żyjemy w loteryjnym świecie. Ikony losu w kulturze i biznesie