Pomidory to wszechstronne warzywo, które występuje w wielu odmianach różniących się wielkością, kształtem i kolorem. Możemy je podzielić na trzy główne kategorie ze względu na rozmiar owoców: drobnoowocowe (jak cherry), średnioowocowe oraz wielkoowocowe (np. malinowe). Sposób uprawy również determinuje ich właściwości - wyróżniamy pomidory gruntowe, tunelowe i szklarniowe.
Najważniejsze informacje:- Pomidory dzielą się na drobno-, średnio- i wielkoowocowe
- Najpopularniejsze odmiany to malinowe, San Marzano i koktajlowe
- Można je uprawiać w gruncie, pod folią lub w szklarni
- Zawierają cenne składniki odżywcze, w tym witaminy C i K oraz potas
- Nadają się do spożycia na surowo, gotowania, marynowania i suszenia
- Wybór odmiany zależy od planowanego zastosowania w kuchni
- Czarne odmiany są szczególnie bogate w antyutleniacze
- Odmiany typu San Marzano najlepiej sprawdzają się w przetworach
Podział odmian pomidorów według wielkości owoców
Odmiany pomidorów różnią się przede wszystkim wielkością owoców. Każda z grup ma swoje unikalne zastosowanie w kuchni i specyficzne wymagania uprawowe.
| Wielkość owoców | Przykładowe odmiany | Charakterystyka |
|---|---|---|
| Drobnoowocowe | Pomidory koktajlowe (Cherry, Koralik) | Owoce 2-3 cm, słodkie, idealne na przekąski |
| Średnioowocowe | Martina, Brylant | Owoce 5-8 cm, uniwersalne zastosowanie |
| Wielkoowocowe | Pomidory malinowe, San Marzano | Owoce powyżej 8 cm, mięsiste, na przetwory |
Pomidory malinowe - królewska odmiana w Twoim ogrodzie
Odmiany pomidorów malinowych wyróżniają się wyjątkowo soczystym miąższem i intensywnym, słodkim smakiem. Ich charakterystyczny różowawy kolor i żebrowana struktura przyciągają wzrok, a duże owoce mogą ważyć nawet 500-700 gramów.
Te pomidory doskonale sprawdzają się zarówno w sałatkach, jak i przetworach. Zawierają dużo likopenu i witaminy C, co czyni je nie tylko smacznymi, ale i zdrowymi. Najlepiej rosną w gruncie lub szklarni, gdzie mogą rozwinąć pełnię swoich walorów smakowych.
- Bawole Serce - największe owoce, intensywnie malinowy smak
- Malinowy Olbrzym - regularny kształt, doskonały na przetwory
- Malinowy Warszawski - średniej wielkości, bardzo plenny
- Malinowy Gigant - wyjątkowo duże owoce, mało pestek
- Malinowy Książę - odporny na choroby, słodki smak
Czytaj więcej: Ranking Opasek na Oczy do Spania w 2023 r.
Pomidory koktajlowe - słodkie miniaturki idealne do przekąsek
Pomidory koktajlowe odmiany to miniaturowe owoce o średnicy 2-3 cm. Charakteryzują się wyjątkowo słodkim smakiem i cienką skórką. W ostatnich latach zyskały ogromną popularność zarówno wśród ogrodników, jak i konsumentów.
Świetnie sprawdzają się jako przekąski i dodatek do sałatek. Można je też suszyć lub marynować w całości, zachowując ich oryginalny kształt i walory smakowe.
Do uprawy wymagają żyznej gleby i regularnego podlewania. Najlepiej rosną przy podporach, w miejscu osłoniętym od wiatru. Doskonale sprawdzają się w uprawie doniczkowej na balkonie lub tarasie.
Odmiany pomidorów wielkoowocowych
Pomidory wielkoowocowe to prawdziwi giganci wśród odmian. Ich owoce często przekraczają 10 cm średnicy i mogą ważyć nawet kilogram. Charakteryzują się mięsistym miąższem i niewielką ilością pestek.
Doskonale nadają się do przygotowywania sosów i przecierów. Ich duże plastry są idealne do kanapek i burgerów.
Świetnie sprawdzają się w przetworach domowych. Z jednego owocu można przygotować sporą porcję pasty pomidorowej.
1. Gigant - największe owoce, idealne na przetwory. Wymaga mocnych podpór ze względu na ciężar owoców. 2. Big Beef - regularny kształt, mięsisty miąższ. Odporny na większość chorób grzybowych. 3. San Marzano - podłużne owoce, mało pestek. Najlepszy wybór do sosów i przecierów. 4. Beefmaster - bardzo plenny, dobrze znosi transport. Idealny do uprawy szklarniowej.Jak uprawiać pomidory wielkoowocowe?
Kluczowe jest zapewnienie roślinom solidnego podparcia. Mocne paliki lub specjalne konstrukcje pomogą utrzymać ciężar dojrzewających owoców. Regularne podwiązywanie pędów zapobiega ich łamaniu.
Systematyczne nawożenie to podstawa sukcesu. Rośliny potrzebują dużo składników odżywczych do wytworzenia tak okazałych owoców. Najlepiej stosować nawozy organiczne lub specjalne mieszanki do pomidorów.
Usuwanie bocznych pędów (pasierbów) pomaga roślinie skupić energię na rozwoju owoców. W przypadku odmian wielkoowocowych warto też przerzedzać zawiązki, zostawiając 4-5 owoców na gronie.
Jak wybrać odpowiednią odmianę pomidorów do uprawy?
Wybór odpowiedniej odmiany zależy przede wszystkim od warunków uprawowych. Rodzaje pomidorów do uprawy różnią się wymaganiami co do przestrzeni, nasłonecznienia i podłoża. Dla początkujących najlepsze będą odmiany średnioowocowe o determinantnym wzroście.
Warto też wziąć pod uwagę cel uprawy. Jeśli zależy nam na przetworach, wybierzmy odmiany mięsiste o małej liczbie pestek. Do bezpośredniego spożycia świetnie sprawdzą się odmiany deserowe o intensywnym smaku.
Pomidory do uprawy w gruncie
Pomidory gruntowe muszą być odporne na zmienne warunki atmosferyczne. Najlepiej sprawdzają się odmiany wczesne i średniowczesne, które zdążą wydać plon przed końcem sezonu. Kluczowe jest też odpowiednie przygotowanie stanowiska z żyzną, przepuszczalną glebą.
Uprawa w gruncie wymaga regularnej kontroli pod kątem chorób grzybowych. Warto wybierać odmiany z naturalną odpornością na zarazę ziemniaka. Rośliny potrzebują też solidnego podparcia i systematycznego formowania.
Polecane odmiany to Malinowy Warszawski, Bohun i Brutal. Te odmiany łączą w sobie odporność na choroby z dobrym smakiem owoców.
Pomidory do uprawy w szklarni
Pomidory szklarniowe uprawa daje możliwość wcześniejszego rozpoczęcia sezonu. W kontrolowanych warunkach rośliny są lepiej chronione przed chorobami i szkodnikami. Temperatura w szklarni pozwala na uprawę odmian o dłuższym okresie wegetacji.
Szklarnia zapewnia stabilne warunki wzrostu i lepszą kontrolę nad nawadnianiem. Dzięki temu możemy uprawiać wymagające odmiany wielkoowocowe i malinowe.
Do uprawy pod osłonami szczególnie polecane są odmiany Maestro F1, Bawole Serce i Matrix F1. Te odmiany charakteryzują się wysoką plennością i długim okresem owocowania. Mogą być zbierane aż do pierwszych przymrozków.
Jakie pomidory wybrać do przetworów?
Najlepsze do przetworów są odmiany mięsiste o małej liczbie pestek. Powinny mieć zwartą konsystencję miąższu i niezbyt wodnistą strukturę. Owoce muszą być odporne na pękanie podczas przetwarzania.
| Typ przetworu | Zalecane odmiany | Charakterystyka |
|---|---|---|
| Przeciery i sosy | San Marzano, Roma VF | Mało pestek, gęsty miąższ |
| Kiszenie całych pomidorów | Kmicic, Mieszko | Twarda skórka, średnia wielkość |
| Suszenie | Pomidory koktajlowe, śliwkowe | Niewielki rozmiar, mało wody |
Warto wybierać odmiany o zbliżonym terminie dojrzewania. Ułatwi to planowanie przetworów i zapewni odpowiednią ilość surowca w jednym czasie.
Odmiany odporne na choroby i szkodniki
Wśród odmian pomidorów odpornych na choroby wyróżnia się szczególnie mieszańce oznaczone symbolem F1. Posiadają one genetycznie uwarunkowaną odporność na zarazę ziemniaka i inne częste choroby grzybowe. W tej grupie znajdziemy takie odmiany jak Betalux F1 czy Baroness F1.
Odmiany polskie, jak Mieszko czy Lubań, zostały wyselekcjonowane pod kątem odporności na lokalne patogeny. Dobrze znoszą zmienne warunki pogodowe i rzadziej zapadają na choroby fizjologiczne. Ich dodatkowym atutem jest przystosowanie do krótszego sezonu wegetacyjnego.
Wśród odmian koktajlowych odpornością wyróżniają się Cherrola F1 i Córka Córki. Te drobnoowocowe odmiany rzadko chorują i są mało podatne na szkodniki. Sprawdzają się zarówno w uprawie gruntowej, jak i pod osłonami.
Profilaktyka chorób wymaga przede wszystkim właściwego płodozmianu. Nie należy uprawiać pomidorów w tym samym miejscu częściej niż co 3-4 lata.
Co warto wiedzieć przed wyborem odmian pomidorów?
Dobór odpowiedniej odmiany pomidorów zależy przede wszystkim od planowanego zastosowania i miejsca uprawy. Dla początkujących najlepsze będą odmiany średnioowocowe, które są stosunkowo łatwe w uprawie i uniwersalne w zastosowaniu. Z kolei doświadczeni ogrodnicy mogą pokusić się o uprawę wymagających odmian pomidorów malinowych czy wielkoowocowych.
Kluczową rolę odgrywa miejsce uprawy - inne odmiany sprawdzą się w gruncie, a inne pod osłonami. Pomidory szklarniowe mogą być bardziej wymagające, ale dają większe plony i dłużej owocują. Pomidory gruntowe muszą być przede wszystkim odporne na zmienne warunki atmosferyczne i choroby.
Warto też zwrócić uwagę na odporność wybranej odmiany na choroby i szkodniki. Odmiany oznaczone symbolem F1 oraz polskie odmiany, takie jak Mieszko czy Lubań, są naturalnie bardziej odporne na lokalne patogeny. To szczególnie istotne przy uprawie w gruncie, gdzie rośliny są bardziej narażone na infekcje.
